|
آراز افســــــــــــانه ســـــــی
آراز، آراز، خان آرازسلطان آراز، خان آرازسن ائیله دین بو چاییندوری سویون قان، آراز!آرازین شمال ساحیلینده یئرلشن ارگونش داغی مغرور بیر ادا ایله دؤشینی ایره لی چكه رك، آرازین جنوب ساحلینده كی خسته و كیمسه سیز بیر اوشاق كیمی مور گوله ین قاراداغاباخیردی.باشی غوغالار گورموش قاراداغ ایله، اوستی گول بوتالی ارگونش داغینین آراسیندان، تا اوزاقلارا قدر آخوب گئدن آراز چایی گورونور.آداما ائله گلیر كی، آراز قاراداغین اتكلرینه تؤخونوب كئچن زمان، اونین اوزونی كدربورویور، درین خیالا دالاراق كئچمیشینی خاطیرلاییر.ارگونش داغینین سینه سیندن قاراداغا باخاندا، او همیشه یورغون گورونو ر. بلكه ده اؤنی آیریلیق حسرتی یورموشدو ر. او بلكه ده مین فلاكت نتیجه سینده قا پ- قارا قارالمیش اوزونی آرازین شمالیندا كی ارگونشین ایستی سینه سینه سویكه یوب دینجلمك ایسته ییر.نه ایچون بو چایا آراز دئمیشلر؟ قاراداغین آدینی كیم قویموشدور؟ ناری ن- نارین اسن كولكلری ایله اوزلری اوخشایان ارگونشین آدی هارادان گلمیشدیر؟خلق بو ناغیلی بئله سویله ییر:بو یئرلرده بیر- بیرینه چوخ مهربان اوچ قارداش یاشارمیش. بونلارین یاخشی میوه باغلاری، محصوللی اكین ساحه لری، سرین سولی، تالا بولوتلی، شی ر- شیر بولاقلی یایلاقلاری وارمیش. یای فصلی بو قارداشلار قویون سورولرینی، آت ایلخیلارینی، دیزی قارا، گوزی قارابوغالی ناخیرلارینی بو یایلاقلاردا ساخلارمیش. بوردا هامو بیر قازانوب، هامو بیر یئیه رمی ش. هارادا ائل اوستینه باسقین اولساایمیش، او زمان بو ایگید قارداشلار قلینج باغلایوب آت مینه ر، یاغیلاری اؤلكه دن قووارلارمی ش. بو قارداشلارین بویوگینین آدی داغ، اؤرتانجینین آدی ار، كیچیگینین آدی ایسه آراز ایمیش.آراز غضبله ننده دلی چای كیمی آشوب داشارمی ش. دعوا میدانیندا نعره چكنده بوغاز آتلارقولون سالارمیش، قولاقلارین پرده لری پارتلارمی ش. داغ نهنگ بیر داغ كیمی دشمن اؤخلارینا سینه گره رمی ش. ار ایسه هارای ووراندا داغلار- داشلار سسله نرمیش، ووروش میدانیندا ار كیمی دوگوشرمیش.بیرایل قیش سویوق كئچد ی.یامان اؤلدی،قار پوسكوردی، چوغون اؤلدی،بوران اؤلدی.آخار سولار بوز باغلادی. داغلار- دره لر اوزلرینه آغ پرده لی اؤرتوك سالدی.قاری دشمن آلتی دفعه آت اؤیناتدی، میدان آچد ی. بو اوچ قارداش لاپ قاباقدا قیلینجووروب اؤخ آتدیلا ر. دیری داغین سینه سینده باش كسیلدی، قان توكولد ی. یئنه دشمن مغلوب اولوب دالی- دالی گری قاچدی. قار اریدی، بوز یوخ اؤلدی. یئرین اوزی یاشیللاندی،غنچه گوللر گؤی شالینی باشلاریندان آلوب آتد ی. نانه، ریحان یال- یاماجا عطر ساچد ی.مرد اوغوللار آت بئلینده قیرغی كیمی اوتوراراق، جدیرلاردا آت چاپدیلار، قیلینج ووروب،اؤخ آتدیلا ر. قیز- گلینلر اوزلرینه بزه ك ووروب جلوه لند ی. یاقوت رنگلی دوداقلاردا تبسملر ظاهر اؤلدی. باخ، بو زمان بیر ازدحام دیری داغدا دالغالاندی، بیر طرفده آغ دوه لر مرواریله بزنمیشد ی. بیرطرفده كهر آتلار آیاق دؤیوب كیشنه شیردی، بیر طرفده قی ز- گلینلر آ ل-یاشیلابورونموشدی. بیرطرفده اوزان الده قوپوز دوتوب سوز اؤینادیر.قاباق یاندا آغ ساققاللاریئریییردی، آغی ر- آغیر. بو دسته نین قاباغینج ا: آغ مرجاندان، كهربادان، مینجیقلاردان،سینه بندی پاریلدایان مخمر یهر دولت آتی گورونیردی. ایكی نفر زر جلوودان دوتوب آتی چكیردیلر. یاقوتلاردان نقش اولونموش، فیروزه دن قاش قویولموش، قبه لری آلماسلاردان یارادیلمیش بیر قیزیل تاج گورونیرد ی. سنبل نشان، آلما نشان، بوینوزلی قوچ، ساغمال اینك قیزیل تاجین اوزه رینه چكیلمیشد ی. بو قیزیل تاج یوز یاشیندا دنیا گورموش، باش آغارتمیش، سوزی دوغری، اوره گی پا ك بیر آتانین، بیر آنانین الینده ایدی. اونلار قاباقدا گئدیردیلر.آئل آخیشوب بو اوچ قارداشین قاپوسینا ییغیلد ی. آراز، اونین آرخاسینجا قارداشلاری ایله باش اگدیلر، باغیر باسدیلار. آغ ساققاللارین الیندن اؤپدیلر.ائل آرازی اللرینده گؤیه قالدیرد ی. آرازین ادینا آلقیش اوجالدی. قیزیل تاجی گتیره ن،قوجا آتا،قوجا آنا آرازین لاپ یانینا گلدیلر،بو خوشبختلیك تاجینی اونین باشینا قویدولار.آرازی دولت آتینا میندیردیل ر. هامو بیر آغیزدان خیر دعا سؤیله د ی. ائل باباسی آرازایاخین گلد ی. اونا چوخلی- چوخلی نصیحت ائتدی. ائل آچارینی، ائل گونشینین اوره گینی اونا تاپشیردی. سونرا اوزونی جماعته دوتوب اوجادان دئدی: ائل بیلسین، اوبا بیلسین كی، بو گوندن بئله آراز بیزیم قدر بیلن خانیمیز، عدالتلی سلطانیمیز اولاجاق.آرازین خان تیكیلمه سی شرفینه بویوك قوناقلیقلار وئریلدی.ائللر خانی ایش باشینا ك ئچن گونی امر ائیله دی وزیرین ه: بویونلاردان كونده لری،آیاقلاردان زنجیرلری پارچالایوب آتماق گره ك. اول ال چاتمایان ، اؤخ باتمایان سرت قلعه لر تیكیلمه ل ی. مدرسه لر آچیلمالی، دردلیلری دردسیز ائده ن، كونوللره الهام وئره ن ایگیدلرین شرفینه دیز قاتلایوب، باش سین دیروب داستان یازان شاعرلره، اوشاقلارا تعلیم ائده ن عالملره، خسته لره شفا وئره ن طبیبلره حرمت اؤلسون، طاووس كیمی جلوه له نن قیز- گلینلر، سنبل بغلی، شمشاد بویلی گنج اوغلانلار، آزاد گزوب دولانسینلار.آراز خانین امری یئرینه یئتیریلدی.آیدان- آیا، ایلد ن- ایله، آراز خانین اؤلكه سینده یئنی یوللار چكیریلدی، یئنی ائولرتیكیریلدی، بارلی باغلار سالینیردی، بئش ایل كئچد ی. بو اؤلكه نین هر طرفی وار الینده ن آشدی- داشدی.بیر گون آراز، محالینی گزمگه چیخد ی. او، تك آتلاندی، دولت آتینی تك سوزدیرد ی.باشی قارلی داغلار آشدی، بؤل میوه لی باغلار كئچد ی. آغی ر- آغیر سورولری، خامساخلانمیش ایلخیلاری، بولوت- بولوت ناخیرلاری كئچوب گئتدی.هانسی كنده اوز دوندردی، اوج ا- اوجا قلعه لره، بویوك- بویوك شهرلره قدم باسدی، هامو گوله- گوله چیخوب اؤز خانینی قارشیلادی.اج الینده ن جانا گلن، باشقاسیندان زیان چكه ن آداملارا راست گلمه دی.اوغورلیقدان،یول كسندن بیر سوز ائشیتمه دی.خان اؤلكه نی چوخ شاد گؤردی، قلبی گولدی، اؤز ایشیندن راضی قالد ی. سرایینا گئتمه ك ایچون گری دؤندی.اؤلكه ده بیر خایین وارمی ش. ائل وجدانینی، ائل ناموسینی تاپدالارمی ش. سعادتدن،آزادلیقدان، عزیز گوندن، خوش سلامدان، هر اویماقا تو ی- بایرامدان، داغا بیته ن لاله لردن، یاز بزه گی گو ل-چیچكدن،گوزه للردن، گؤیچكلردن، یول گوسترن، ادب وئره ن،گله جكی گورنلردن، ائل قدرینی بیلنلردن اوزاق قاچان بیر آدام ایمی ش. آراز خانین زرتاجینی اؤز باشینا قویماق ایچون گئجه- گوندوز دوشونرمیش. بو اؤلكه یه نئچه دفعه دشمن گلمیش، هاموسینا یول گوسترن، خبر وئره ن بو حیله گر خایین اولموش.قوجالارا حرمت ائده ن، جوانلارا قیمت وئره ن عقل كانی، ائل دایاغی، اؤلكه دردین، وطن دردین دائم چكه ن آراز خانین اؤلوسینه قرار وئرمیش.او، فرصتی فوت ائتمه یوب، ائل خانینین تك باشینا اؤز اؤلكه سینی، عزیز اولان وطنینیگزمه ك ایچون گئتمه سینی یاغیلارا خبر وئردی.یاغیلارا سؤیله دی كی، ائللر خانی، داغ آسلانی سرایینا قاییداندا، داغ آراسی او دار بندله بلورآخان، لپه ووروب گؤیه قالخان مرجان چای ین اوزه ریندن طاق سالینمیش خدافرین كورپوسیندن كئچه جكدی ر. لنگیمه یین، بجید اولو ن. خدافرین كورپوسینین، میس قایناقلی هورگوسینین هر طرفین حلقه له یین، دیری دوتین آراز خانی.پارس آدلی بیر نفر یاغیلارین باشچیسی اید ی. اؤزگه لرین مالینی یئیه ن انسانلاری قول ائیله ین، یورد داغیدان، ائولر ییخان یاغیلارین بو باشچیسی امر ائله دی وزیرین ه: پهلوانلارسلاحلانسین، سواریلر آت اؤیناتسی ن. اؤن مین آدام جمع ائدیلسین، آراز خانین سرایینا هجوم اؤلسو ن. مین نفرلیك بیر دسته ده خدافرین كورپوسینی هر طرفدن حلقه له سی ن.ائللر خانی او آرا ز خان، گلوب اؤردان كئچه ن زمان، دوتوب منیم حضوریمه گتیرسینلر.دیری داغین سینه سیند ه ائللر خانی آراز خانین ب ر- بزه گی، بلور رنگلی، زمردنشان،باغچاباغلی، یاشیل باغلی، گور سرایی تیكیلمیشدی.یازین سرین گئجه سی ایدی. مرجان چایی گؤزگی كیمی پاریلدایان قوجاغیندا، گوزل آیین گوموش رنگلی تئللرینی چیمدیریرد ی. عیسی- موسی قوشلارینین كسیك- كسیك نغمه لری هر طرفه یاییلیرد ی. دیری داغین جنوبیندان اسن كولك، گتیردیگی گوزی یاشلی بولوتلارلا گوموش آیین گول اوزونه پرده چكد ی. یئر اوزونه گوز گورمه ین، اوغرولارا سیرداش اولان، یاغیلارا یول گوسترن بیر قارانلیق ساكن اؤلدو.گئجه یاریسی خایین وایس یاغیلارا بلدچیلیك ائد ه- ائده آراز خانین سرایینین كناریناگلوب چیخدی. ائل خایینی، اطرافینا شاملار یانان، زمرد نشان، آینا كیمی ایشیق ساچان، گورسرایی یاغیلارا نشان وئرد ی. دؤرد طرفدن هجوم اؤلد ی. شیپورلارین قورخونج سسی هرطرفه یاییلیرد ی. بوهجومدان یئر ترپندی، گؤی قارالدی.قاراكولك اسن زمان شعله وئرن شاملار سؤند ی. اؤخلار یاغیش كیمی یاغدی. ائولر یاندی كوله دؤند ی. قیلینج سسی هرطرفه یاییلیردی، یارالی آت، قؤلسوز آدام اینیلتیسی قولاقلاری باتیریرد ی. قاری دشمن ائل سرایینی تئز كئچیردی اؤز الینه.مادیان آتلار بوغازلاندی، آغ دوه لر قطارلاندی، قیزیل، گوموش خورجونلار دؤلدیریلدی،پارس ائلینه آپاریلدی. اوجا داغلار شوخ ترلانلار، ایگید جانلار، آزاد گزن قیز- گلینلر، گول-چیچكلر اؤلكه سینده ماتم چؤكدی افقلره.ایندی سیزه خدافرین كؤرپوسیندن خبر وئریم: مین گناهسیز كؤرپه لرین، اوزی نورلی مین قؤجانین، مینا گردن مین گوزه لین، اوجا بؤیلی، قارا گؤزلی، لاله اوزلی مین گلینین، تمیز اوره ك، مین بیر قیزین قانین ایچن، دارا چكن، دشمن اؤلان باشچی پارسین بیر امریله مین دلاور خدافرین كؤرپوسینی حلقه لدی.ائللرخانی اؤ عزیز خان، ائلین اؤغلی اؤ پهلوان، خدافرین كؤرپوسیندن آت اؤینادوب كئچن زمان، مین آدامین ششبر اؤخی دؤلی كیمی اوزه رینه یاغدیریلدی.نعره چكدی ائللر خانی، داغ سسلندی، داش سسلند ی. دومان چؤكدی یئر اوزونه، قوشلارقاناد سالوب كئچد ی. قیزیل قیلینج چیخدی قیندان، گؤی اوزونده برق ویرد ی. جئیران یئریش دولت آتا مهمیز ووردی، ائللرخانی آت سچرایوب ایلدیریم تك دوشدی دشمن اؤرتاسینا، دولت آتی حریص- حریص كیشنه یه رك لاپ اوره كدن دا غ- دره یه صدا سالدی.اؤنین سسی بئلینده كی پهلوانا قووت وئرد ی. ائللرخانی شوقه گلدی. ساغ ا- سؤلا قیلینج ویردی. چؤخ پهلوان كلله سینی قانقال كیمی بیچوب تؤكدی. مین دلاور دسته- دسته قیلینج ووروب اؤخ آتدیلا ر. یئنه آراز ائللرخانی محكم دوردی آت اوستینده. مین بیر قیلینج، مین بیر اؤخون ضربه سیندن دولت آتی قان ایچینه غرق اؤلموشد ی. كمندچی لر آرخا یاندان كمند آتوب آراز خانا، اؤنی چكوب آت بئلیندن تئز ییخدیلار قوری یئره، قؤللارینی باغلادیلار. آیاق یالین، پای- پیادا آرازخانی، ظالیم پارسین حضورینه گتیردیلر. پارس، آرازایاخین گلوب سؤیله دی كی، ای دلاو ر! اگر دئسه ن داغین یئرین، بیل كی سنه اؤلوم یوخدور.ائللرخانی دیله گلد ی: ای ائللری دؤستاق ائدن، قوجالارا ظلم ائیله ین، جوانلارا زندان كسن،آنالارین جگرینه، اؤ مقدس اوره گینه چارپاز- چارپاز داغلار چكن آزغین یاغی! ایگد اؤلان،مرد اوغوللار اؤلومیندن قؤرخمامیشدیر.پارس بو سوزدن غضبلندی، امر ائله دی جلادلا را: باشین كسین با آسلانین، بدنینده مرجان چایین دوری آخان گور سویونا آتین آخا- آخا گئتسین!آخشام چاغی داغ دوشیندن، قؤلی باغلی ائل خانینی قیلینجلی بیر ظالم جلاد، بیر نئچه ده دشمن اهلی مرجان چایا اندیریرد ی. بونی گؤرجك سینه لره داغ چكیلدی، جگرلرده لكه قالدی. گؤی كیشنه دی، آجیغیندان دا غ- دره یه نعره سالدی. قارانلیق دا چیچكلرین اوزه رینه پرده چكدی. نازلی گونش داغ دالیندا گیزله نه رك قان آغلادی، قان گوروندی.كول دیبینده تر گؤیرمیش بؤینی بوكوك بنفشه لر، باغ قؤینوندان، داغ دؤشیندن، عطری گلن گو ل- چیچكلر، داش دیبیندن ظاهر اؤلان آینا سولی سرچشمه لر قان آغلادی، قان گوروندی. مرجان چایین كناریندان توراج، كهلیك اوچوب گئتدی اوزاقلار ا. بیر ماتمه بورونموشدی یاشیل باغلار، گور مئشه لر. یئنه دشمن ال چكمه دی ائللر خانی خان آرازدان.ائل خانینی یاوا ش- یاواش مرجان چایین كنارینا گتیردیلر. بیر سیلدیریم قایالیغین اوزه رینه چیخاردیلار، اؤلوم اؤنی حقله میشد ی. بونی آراز یاخشی بیلی ر. اونا گوره وطنیله وداعلاشماق ایسته ییردی. گوز گزدیریردی گنیش داغلارا، خیالی اوچدی اوزاقلارا، گئدوب چیخدی كپز داغا، اوردان قاناد چالوب كئچدی آغ اؤرتوكلی شاه داغینا، شاه داغیله سلاملاشدی. بیردن- بیره یادا دوشد ی: قیرقاووللار، چیل تؤراجلار، آغ جئیرانلار یوردی اؤلان موغان دوزی، قاناد چالدی، اؤ یئرلره،شاعرلرین، عالملرین،نقاشلارین،سرای تیكن معمارلارین عزیز یوردی تبریزه ده سفر ائتدی.وطنینین هر یئرینی خیالیله گزد ی. لاپ آخیردا قارداشلار ی: داغی، اری خاطیرلاد ی. شیرین- شیرین اؤپوشمه میش نشانلیسی ائل گوزه لی خیالیندان سوزدی كئچدی.یاز گونینه غمزه ساتان، آ ی- اولدوزا گوز- قاش آتان ائل گوزلی، ائللر قیزی، سرایدا كی ووروشمالار اؤلان گئجه قاچوب گلوب گوللی داغدا گیزلنمیشدی.ائل چیچگی آخشام اوستی گوللی داغدان مرجان چایا مایل- مایل باخان زمان، بیرده گؤردی نشانلیسی آراز خانی قؤلی باغلی بیر سیلدیریم قایالیغین اوزه رینه چیخارتمیشلا ر. ائل گوزلی یقین ائتد ی: دشمن اؤنی اؤلدوره جك، ناحق یئره قان توكه ج ك. جان آتدی كی داغدان انوب گلسین، آرازایله وداعلاشسین، بیرد ن- بیره دوشوندی كی یاغی اؤنی اسیرائدر، ناموسینی تاپدالایار. اؤ، آرازین ناموسینی آرازدان دا اوستون دوتموش، اؤنا گوره داغ دوشینده اووچی وورموش، قلب ائویندن یارالانمیش، بؤینی بوكوك بیر مارال تك،آرازخانین ی اغیلارین قارشیسیندا دورماسینی دردلی- دردلی سیر ائدیردی. اؤنون كؤنول گؤیرچینی پرواز ائدوب قاناد چالدی، اوچدی- اوچدی، گلوب قؤندی آراز خانین سینه سینه.اؤنین لاچین گؤزلریندن،درتوكولن دوداغیندان اؤپد ی- اؤپدی، هئچ دؤیماد ی!یئنه اوره ك تاب دوتمادی، كؤنول اونا امر ائیله دی: داغ سوناسی، ائل گوزلی آچدی ظریف دوداغینی، دیله گلدی: آند وئریرم سحر- سحر باش قالدیران ساری تئللی زر گونشه، آند وئریرم گؤی اوزونین مرواریسی اولدوزلارا! تؤخونمایین آرازیما، تؤخونمایین ائل اؤغلون ا! ظالم جلا د! نشانلییام، آراز منیم آداخلیمدیر، تؤخونمایین اؤ مقدس سئوگیلیمه. بیز سئویشدیك، گوروشمه دیك. زمان بیزه یؤل وئرمه دی تؤی ائیله یوب گردك قورا ق. قؤلین سینسین ظالم جلاد! اوجا بؤیلی آرازیماال وورما سن!...ائللر قیزی اوزاقدایدی، جلاد اؤنی ائشیتمه دی.قؤلی باغلی ائللرخانی قایالیغین كلله سینده، مرجان چایین ساحلینده سار اوولامیش شاهین كیمی، قییا باخان قارتال كیمی گورونیرد ی. قانسیز جلاد بیردن- بیره قیلینج چكدی، آراز خانین بؤینون وورد ی. اؤ مغرور باش گول بدندن آیریلاراق یئره دوشد ی. ائل خانینین زرپالتاری آق قان ایله چیل- چیل اؤلدی. ائله بیل كی، آغ ایپكده داغ لاله سی سریلمیشدی.امره گوره آراز خانین بدنینی داشغین سئله توللادیلا ر. مرجان چایی اؤز خانینی آلدی بلورقوجاقینا. اؤنین تمیز دوری سویی قان آغلادی، قان گوروندی.طوفان اؤلدی، یاغیش یاغدی، قارانلیق دا عزراییل تك چؤكدی یئرین سینه سینه، هامویاتدی، هامی سوسد ی. دردلی اوره ك، غملی كؤنول كیپریك بیله چالمادی، صبحه كیمی یاتمادی. سحر- سحر دان یئرینه صدا دوشدی، گؤی دورولد ی. صبا یئلی خیر آتینی مینوب چاپ ا-چاپا گلدی، قارانلیقی قوودی داغدان، دره لرد ن. آغ بوخاقلی، زر گئییملی بیر غمزه لی پری كیمی گونش قالخدی یوخوسیندا ن. كول دیبینده ن بلبل اوچوب قؤندی گولین بوداغینا،ایسته دی كی، وجده گلوب قیزیل گوله نغمه دئسی ن. اؤ دقیقه آراز خانین اؤلومینی خاطیرلادی. عشقی سوندی، نطقی باتدی، كدرلندی شیدا بلبل.گوللی داغین چیچگیله گیزله دیلمیش ائل گوزلی، یاوا ش- یاواش گؤزین آچوب اطرافینا نظر سالدی. بیرده گؤردی: ساغ طرفده آل لاله نین سینه سینه داغ چكیلمیش، بنفشه ده سؤل طرفده بؤینین اگمی ش. ائللر قیزی سؤیله دی كی، ای داغلارا زینت وئره ن،شاعرلره لذت وئره ن تر چیچكلر! نه اؤلموشدور دردلیسینیز؟ شوخ چیچكلر غملی- غملی ائل قیزینا دئدیلر كی، ای ائل قی زی، ائل چیچگی! بو داغلارین، بو دوزلرین، مئشه لرین، بوتون ائلین، بیزده سنین دردلرینه شریك اؤلدو ق. ائللرخانی آرازخانین اؤلومینه یاس دوتمیشی ق.ائل چیچگی گول صباحدان، سوسنلردن، سنبللردن دست ه- دسته گول باغلایوب، نشانلیسی خان آرازین گول بدنین چیچكلرله بزه مگه قد م قؤیدی، مرجان چایین ساحلینه گلوب چیخدی. چؤخ آختاردی، چؤخ دؤلاندی، آرازخاندان بیر نشانه گورونمه د ی. اوزون دوتدی مرجان چای ا:سن دئمه سن آرازیمین یئرینی،سنی گوروم قان آخاسان،ای تمیز س و!مرجان چایی دیله گلد ی: آراز خانین گول بدنی منیم داشغین قوجاغیمدا ایللر ب ؤیییاتاجاقدیر. خان آرازین آل قانیله منیم دوری آخان سویوم قان آغلادی، قان گوروندی.داغلار، دره لر و بوتون خلق مرجان چایینین بو سوزلرینی ائشیتد ی.هامو بیر آغیزدان بئله اؤخودی:آراز، آراز، خان آرازسلطان آراز، خان آرازسن ائیله دین بو چاییندوری سویین قان، آرازاؤ وقتدن مرجان چایین آدی آراز قالدی.پس ائل گوزلی نئجه اولدی ؟ بو داغ چیچگینه، آرازسیز یاشاماق چؤخ چتین ایدی. اؤ، قرارا گلدی كی، اؤزینی مرجان چایا آتوب آرازلا گؤروشسین.ائل گوزلی بو فكرل ه((آراز اؤلدیریلن)) یئره اوز قؤیدی. همین قایالیغین یانینا چاتمیش دی كی، گوردی وایس، آراز خانین قیزیل تاجینی باشینا قؤیموش، بیر نئچه یاغی ایله قیرخ یئریندن یارا آلمیش پولاد قؤللی، دمیر بدن داغی اسیر دوتوب گتیریرلر.ائل چیچگی اؤنی گؤیده آختاریردی. اودوركی فرصتی فوت ائتمه یوب تك قالان بیر اؤخونیكمانا قؤید ی. وایسین اوره گی نین باشینی نشان آلدی. كمانین آیاغینی چكدی. اؤخ گئدوب دوز وایسین اوره گینین باشینا سانجیلد ی. وایس آت بئلیندن یئره دوشدی. دشمنلر بونی گوره ركن ائل قیزینی دوتماق ایچون آت چاپدیلا ر. ائل قیزی تله سیك ائللر خانی اؤلدیریلن قایانین اوستینه چیخد ی. اوزینی كوكره یوب آخان مرجان چایا دوتارا ق: ای كؤپوكلی مرجان چا ی! منی ده آرازیمین قانیله بؤیانان یاقوت رنگلی قوجاغینا آل، دئیوب اؤزینی سویا آتدی.زر- زیبادان گئیینمیش، جواهردن نقش اؤلونموش ائل گوزلی، بیر اولدوز پارچاسی كیمی سوزه رك مرجان چایین كوكره یوب آخان كؤپوكلی دالغالار ینین قؤینونا دوشدی. یاغیلارچایین ساحلینه چاتاندا سویین اوزه رینه بیر نئچه چیچك دسته سینین اخدیغینی گوردیل ر.سونرا دشمن آتلیلاری گری دؤنوب پلنگ داغی، قؤلی باغلی باشچی پارسین حضوریناگتیردیلر. پارس امر ائتدی: گرك داغین سینه سینه یئددی چارپاز داغ چكیلسین. قارا ایلان دریسیندن قارا پالتار گئیدیریلسین، چؤخ دوگولسین، چؤخ ازیلسین، قارا قولا دونده ریلسین، گوللی داغین كلله سینده زنجیرله نوب ساخلانیلسین.پارسین امری یئرینه یئتیریلدی.دوگولمكدن داغین بدنی قا پ- قارا قارالمیشدی. اؤنا قارا ایلان دریسیندن بیر دست پالتارگئیدیرمیشدیلر. خلق اؤنی بو حالدا گوروب قاراداغ دییه سسله د ی. گوللی داغین دا آدینی اونین آدیله چاغیردیلار. قؤجا آتالار، قؤجا آنالار، هامو بیر آغیزدان بئله بیر بایاتی دئدیلر:من عاشقم قارا داغقان آغلاییر قارا داغداغ ایگیدین سینه سینهدشمن چكوب قاراداغاؤ گوندن بو داغین آدینا قاراداغ دئدیلر.ایندی سیزه اوچونجی قارداش، ار دن خبر وئریم.گوللی داغدان قووت آلمیش، آینا سولی قایناقلارین سری ن- سرین سویین ایچمیش، مین قؤیونین، مین قوزونین، مین توغلونین، مین اوچ ایللیك قارا دیشین، اتین یئمیش، سودین ایچمیش، مین قیزیل ب وز، مین قمرین، مین گؤی دمیر، مین دایلاغین، ایلخیلارین كئشیكچیسی، مین آیغیرین كوك بئلینه یهر باسوب الیكلری، جئیرانلاری اوولاماغا هر گون گئدن دیزی قارا، گؤزی قارا مین بؤغانین، شئشه بوینوز مین جونگه نین، آلتی یاشار مین اوكوزین امگیله یئر شوملامیش، توخوم اكمیش ار اؤغلی ار، محاربه گئدن گئجه دشمنلردن مین پهلوان قیروب تؤكدی، مینی نی ده یارالاد ی. سونرا اوزی سیوری اوجلی می ن- بیر اؤخدان، مین قیلینجین ضربه سیندن، چؤخ یئریندن یارا آلد ی. بدنیندن قان چؤخ گئتد ی.قول بوشالوب، گوز قارالد ی. اوره ك دوام گتیرمه د ی. او نر بدن آت بئلیندن آشوبدوشدی تورپاق اوست ه. قیلینج سسی آرا ویردی، بولوتلار دا یاوا ش- یاواش گؤی اوزوندن چكیلیردی.گونین نازلی نشانلیسی غمزه لی آی، قارا بولوت گردگینین آرخاسیندان گوز سوزدیروب باخدییئرین سینه سینه،بیردن-بیره لاله رنگلی قان سئلینده غرق اولونان بیهوش اولموش اری گوردی. الین آتوب ساچین یولدی، اوزون جیرد ی. قان توكولدی آل یاناقدان، گول اوزونده لكه قالد ی. گونش قالخوب نشانلیسی آیین اوزون قارا گورد ی. غضبله نوب سوال ائتدی: ای سئوگیلیم، ایلك نشانلیم، نازلی پری، سویله گوروم، هانسی غریب گول اوزوندن اؤپوب سنی دی شله میشدیر؟ من كی سنی چیچكلردن، گؤی باغلاردان، مئشه لردن، سیلدیریملی قایالاردان، درین- درین دریالاردان قیسقانمیشا م. گوندوزلری سیر ائتمه گه قویمامیشام، آنجا ق- آنجاق گئجه وقتی كائناتی دولانماغا یول وئرمیشم.آی گونشه جواب وئرد ی: غریب منی گوره بیلمز، من صادقم سئوگیلیمه. سنین ار اوغلی ار قان سئلینده بوغولاركن گوردیم اونی، اوندا یولدیم ساچلاریمی، اوندا جیردیم گول اوزومی.بو كدرلی، پیس خبری ائشیدركن سولدی گونش، سح ر- سحر افقلرده قان آغلادی، قان گوروندی. ایكی نفر قوجا آتا، ایكی نفر قوجا آنا، اری اورادان گوتوره رك م رجان چایین شمالیندا بولوتلارین هر گون نملی دوداغینی تئ ز- تئز اؤپن تونج داغینا گتیردیل ر. یارالارین ساریدیلار. قیرخ گون كئچدی، ار آییلدی، یارالاری یاخشی اولدی. هر طرفدن ائل آخیشوب گلدی ارین دسته سینه. ار اوغلی ار خلق گوجیندن قووت آلدی، یاغیلارلا ووروشمالار اوزون ایللر دوام ائتد ی. ار اوستینه پارس نسلیندن نئچه شاهلار، نئچه لوپا بیغلی خانلار باسقین ائتدی، مغلوب اولوب دسته سیله غملی- غملی گری دوندی.ار آخیردا دشمنینه غالب گلدی. خوشبخت، آزاد اؤلكه قوردی. بویوك دولت و شهرته مالك اولدی. تونج داغینین سینه سینده آزادل یغی، سعادتی اله آلمیش خلقین عزیز بایرامینی كئچیردی. بو بایراما زر گونشی دعوت ائتد ی. زهره اولدوز ساغ طرفده، غمزه لی آی سول طرفده، اولدوزلاردا آرخا یاندا، نورلی گونش لاپ قاباقدا دوز گلدیلر تونج داغینا.گونشله ار بو مجلسین لاپ باشیندا اوتوردیلار، اولدوزلاردا تونج داغینین سینه سینه سپه لندی، بو یئرلرین هر طرفی چهلچراغا دونده ریلدی.تر ساخلانمیش قی ز- گلینلر، انلی كوره ك گنج اوغلانلار، آغ ساققاللار، آغ بیرچكلر هامو گولدی بیر اغیزدان، نغمه دئدی بیر دوداقدا ن. ایشیغینین یاریسینی گونش وئردی دوستی اره. ارده یاندی گونش كیمی، ایشیق ساچدی هر طرفه. خلق سویله دی بیر آغیزدان، بیزیم یاخین دوستیمیز ار، گونشدیر، ار، گون ش. او وقتدن تونج داغینین آدینادا ارگونش دئدیلر. ایندی یئنه ارگونشین هر طرفی ایشیق ساچیر، چونكی اونین زحمت آدلی یولداشی وار. اما بیرده اوز قارداشی قاراداغا باخان زمان اوزون- اوزون كدرله نیر. تاریخ بئله سویله ییر كی، سعادتله قلبی دوگونن آزادلیغا تئز قووشار. بیر گون گلر قاراداغدا اوز قارداشی ارگونشله قوجاقلاشوب اؤپوشه ج ك. بیر گون اودا وطنینی یاشاداجاق،یاشاداجاق.یاشاداجاق. (( ســـــتار آخـــــوندوف ))
يازينين قالاني
|
